De auteur

De auteur Hub van Pol is geboren in Montfort in Midden-Limburg in 1951 in het gezin van Willem van Pol en Mien Vossen, een boerengezin met vier zonen: Lambert, Hub, John en Wil van Pol. De ouders dreven een gemengd landbouwbedrijf met een varkensfokkerij en vollegrondtuinbouw in de Vlootveestraat, plaatselijk ‘de Beanj’ genoemd. De Vlootveestraat (Vloot is beek, Viehestraat is veestraat) ligt met kleine oude percelen akkerland tegen het vroegere moerasgebied en huidige weidegebied Eerselen en Boartmoor (visvijver) aan bij de Vlootbeek. De afstand van het dorp Montfort tot Duitsland, Heinsberg in het hertogdom Gulik en tot België en het Land van Thorn, het Land van Horn en Maaseik is nog geen 10 km. Het dorp Montfort was regionaal gericht op de stad Roermond en verder op het grote dorp Echt en de voormalig Gulikse steden Sittard en Heinsberg,

De boerderij aan de Vlootveestraat is in de jaren 19’zestig na de ruilverkaveling Montfort gebouwd nabij de brug over de Putbeek, die plaatselijk de Helderbeek wordt genoemd. Je kijkt uit op het Middenterras van de Maas, deels afgegraven, resp. kijk je op de laagte Boartmoar, vroeger een moerasmeer en visvijver, waar de Vlootbeek/Vloatbeek bij Eerselen in uitstroomde, en het dorp Montfort met de ruïne van het machtige kasteel Huys Montfort met de bijbehorende pachtboerderijen de Voorhof en verderop de s’Grevenhof, in het Ambt Montfort.

Er zijn door de vorming van terrassen door de Maas en het kantelen van de ondergrond hoogteverschillen in het landschap ontstaan die worden afgewisseld door akkers, weiden en bossen. Dat levert een afwisselend landschap op. In mijn jeugd in de jaren vijftig van vorige eeuw woonden wel 50 boeren met hun gezinnen in en rond het dorp. Nu is dat aantal voltijdse boeren op een hand te tellen. De toerist geniet tegenwoordig als wandelaar en fietser van de wandelingen en fietstochten die door de gemeenten zijn uitgezet in het gevarieerde landschap. De bossen van Sweeltje en Engenouwenerbosch/Munnichsbosch vormen de achtergrond naar het oude meanderende beekdal van de Vloatbeek. De andere beken zijn grotendeels met de schop in de tijd van de ontginningen gegraven resp verlegd en of recht getrokken. Ecologisch beekbeheer wordt momenteel door de waterschappen toegepast met kunstmatige meanders en oplopende taluds waardoor de biodiversiteit wordt verbeterd en het uit- en afstromen van het water wordt afgeremd. Door het klimaat wordt het droger en anderzijds zijn de regenbuien vaak heviger.

De moeder en de kinderen van Pol werkten dagelijks mee in het ouderlijk landbouwbedrijf. In de jaren vijftig verdwenen de gescheiden taken voor mannen en vrouwen in het gemengde landbouwbedrijf. Je leerde als kind alle werkzaamheden uitvoeren op de boerderij en om breed inzetbaar te zijn: van melken, uitmesten van stallen, afrasteren van weiland, ploegen met het paard, schoffelen en het oogsten van bieten en aardappels, het hooien, van graan oogsten tot graanmijten zetten en stro binnenhalen bij het dorsen, en later het werken met de tractor en al die machines, die het werk licht maakten. De geboorte van kalfjes en biggen was een feest. De moestuin hoorde er ook bij evenals het mesten van slachtkuikens en de kippen voor de eieren.

Na het College/de HBS in Roermond ging Hub als 18-jarige voor de studie Landbouwscheikunde naar de Landbouwhogeschool Wageningen, de huidige Wageningen University en Research, waar de student vanuit de eigen studierichting veel vakken kon kiezen. Colleges werden afgewisseld met practica en veldwerk met excursies. Het was geweldig om als student kennis en kunde te shoppen aan de universiteit maar het verhinderde niet dat Hub op 23-jarige leeftijd afstudeerde. Het informele studentendispuut LML van KSV waar hij lid van werd, komt nog jaarlijks bij elkaar om de band op eenn gezellige manier te continueren.

De 4 zonen gingen werken in de agrarische dienstverlening: Tuinbouwveiling, Landbouwonderwijs, Landbouwloonbedrijf en Boer/dienstverlener. Hub studeerde voor landbouwkundig ingenieur in de studierichting Bodemkunde en Bemestingsleer met Fysische Chemie, Plantenteelt en Pedagogiek en Didactiek. Daarmee behaalde Hub de 1e-graad onderwijsbevoegdheid landbouw en scheikunde.

Beroepsonderwijs/landbouwonderwijs

Daarna werkte Hub als leraar en als adj-directeur 12 jaar aan de Middelbare Tuinbouwschool in Venlo, en als directeur en secretaris van het bestuur van de Middelbare Land- en Tuinbouwschool in Breda. Verder werkte Hub in verschillende directie- en bestuurlijke functies in het Landbouwonderwijs en als zzpér (interim manager) bij AOC’s en ROC’s. Lange tijd verbleef het Landbouwonderwijs onder het Ministerie van Landbouw en Visserij, het vakministerie. Middelbare Land- en Tuinbouwscholen leiden studenten op voor MBO 2- resp 3- of 4 -jarige opleidingen MBO met beroepskwalificaties voor beroepen als boer, tuinder groenteler, bloementeler, boomteler, groenvoorziener, hovenier, cultuurtechnicus, bloemist en dienstverlener milieu. De 4-jarige opleiding is de kern van een sterke MBO-school. De 4-jarige opleiding MBO, genaamd kaderfunctionaris of bedrijfsleider/meewerkend voorman geeft toegang tot het HBO: MBO-3 is vakbekwaam en zelfstandig beroepsbeoefenar boer, tuinder of dienstverlener. De MBO-1 opleiding laat kennis maken met groen en MBO-2 opleiding past methodisch en qua leerlingzorg bij het VMBO-niveau plus: beginnend beroepsbeoefenaar. Een AOC heeft MBO-en VMBO-opleidingen, veelal op meerdere uitvoeringsplekken met leerlingstelsels en volwassenonderwijs met cursorisch MBO-vakonderwijs, dat helaas is afgebouwd vanwege bezuinigingen van achtereenvolgende kabinetten.

Hub is auteur van leerboeken Scheikunde voor Land- en Tuinbouw (met Leon Gilissen en Hay van Soest) en van het boek Bemestingsleer in de tuinbouw van Educaboek. Als directeur en vz College van bestuur gaf hij leiding en aan het Agrarisch Opleidings Centrum West-Brabant. Verder was hij initiatiefnemer van de oprichting van de AOC-Raad, en was hij namens de werkgevers CAO-onderhandelaar in het beroepsonderwijs. Hij bouwde en renoveerde een vijftal groene scholen met kassen en educatieve schooltuinen. Als interim- en verandermanager werkte Hub nadien jarenlang voor ROC’s en AOC’s met schoolteams aan de onderwijsvisie en het professionaliseren van docenten in het beroepsonderwijs. Een interim manager wordt gevraagd als er crisis is. De invoering van de Kwalificatiestructuur beroepsonderwijs en Compentie Gericht Onderwijs waren voor de onderwijsteams een hele opgave. Welke opleiding moet welke kwalificaties en welk niveau hebben?. Hoe wordt je een competent ondernemer op jouw niveau?.

Het Onderwijsplan inhoud geven met het team en het inrichten van het Opleidingenplan en het Toets- en Examenplan doet elke school. Het ontwikkelen van onderwijsmodules en projecten, practica en instructielessen, inrichten stage en het ontwerpen en afnemen van proeven van bekwaamheid was voor een vele opleidingen nieuw. Van vandaag op morgen werden alle zittende leraren, die voorheen vooral lesgaven, pedagoog en didacticus, schrijver en leerstofontwerper, instructeur, leerlingbegeleider, stagebegeleider/praktijkopleider, tutor en examinator. De professionalisering van docenten onder de Wet BIO, die pas later kwam, betekende voor scholen grote veranderingen, die werden begonnen maar vaak stagneerden. Dat leidde tot verspilling van veel arbeidsuren en arbeidsvreugde bij experimenten zoals “Laat duizend bloemen bloeien, en ‘de leerling is zelfsturend/de leerling staat centraal’. Een mix van lesgeven, studenten laten werken aan projecten en opdrachten, praktijkinstructie, casussen uit de bedrijven, stages, zelfstudie en begeleiding gericht op houding en persoonlijkheid, werd vormgegeven. De student kan leren en ontwikkelen. Dat geldt ook voor de docent. Natuurlijk staat de leerling centraal maar dan wel in de context van leraar/docent en het vak/leerstof. De leraar verloor bij een aantal experimenten resp. zijn vak, het zelfvertouwen en zijn team. De leiding van de school kon de transitie vaak niet aan. De scholen barstten van de chaos en wanorde. Studenten zagen het soms niet meetr zitten. Er was geen nieuwe structuur of organisatie van leerprocessen door de teams opgesteld. Met ICT-programma’s en het netwerk, kon ook alles anders maar was het er?, en werkte het ook?, en waren docenten daarin getraind?.

Alles moest anders volgens het Ministerie, de Tweede Kamer en de Inspectie. Zulk een plan (Het moet allemaal anders) zonder plan (Een werkplan en personeelsplan) is geen leerplan (succesvol sturen op resultaat). Een integrale aanpak en leidend onderwijsmanagement en een aanpak met veel voorwerk van de teams in structuur en context, en gevoel voor mensen, was nodig. Studenten klaagden terecht over uitvallen van lessen resp. gebrek aan sturing door docenten en onduidelijke projecten: ‘Ze wilden aan het werk’ want na drie dagen lummelen verlies je het vertrouwen in de school. De media gaan zich ermee bemoeïen en de kranten staan vol met klachten en problemen en de TV wordt erbij gehaald. De bureaucratie en de papieren rompslomp slaan daarna toe. Toetsing- en examinering neemt extreme vormen aan. Nog meer papier en meer bewijsstukken verzamelen van elke toets. Dat gaat vaak mis. De onderwijs inspectie staat in de school. Dan is een sterk en wijs bestuur nodig, een ervaren directeur of interimmanager gewenst om het team en de school overeind te trekken.

In een rijke leeromgeving van school, praktijk en stage (de context) kan de leerling/student Vakkennis, Vakhouding en Vakvaardigheid opdoen en een Persoonlijkheid (de mens in de vakman) worden die competent is om het vak in zijn sector in de praktijk (in de Kritische Beroeps Situatie) uit te oefenen en uit te dragen. School en bedrijfsleven zijn verantwoordelijk voor de vakopleidingen. Na 20 jaar gedoe, en verschuiving van de aandacht van de politiek, is het onderwijs niet meer direct in de dagelijks politieke picture en lijkt het onderwijs op orde (?).

Als vrijwilliger en voorzitter steunde Hub tot 2020 de Stichting Agro Community Amerstreek bij de uitwisseling van innovaties voor agrarisch ondernemers en de poging om regionele samenwerking van veehouders en akkerbouwers van de grond te tillen. De nood en de urgentie om te veranderen blijkt in West-Brabant nog onvoldoende hoog om echte samenwerkingscontracten met productie groenvoer en ruwvoer, en mestafzet, te sluiten met contracten in een zogenaamd virtueel gemengd bedrijf. Maar dan is er na veel jaren met mestwetgeving: Stikstof.

Naarmate de tijd vordert, neemt de druk op de landbouw verder toe en stagneert de Verduurzaming en de Kringlooplandbouw. De politiek handelt niet handig en stagnatie is het gevolg. De vermindering van de stikstofemissie legt een zware druk op de veehouderij, verkeer en de industrie, en de verlening van natuurvergunningen is in de knel gekomen evenals het verlenen van bouwvergunningen o.a. in de broodnodige huizenbouw in Nederland. Dan wordt door het kabinet de hulp van Johan Remkes ingeroepen. Er moet echt worden ingegrepen voor de natuur/Natura2000 gebieden. De piekbelasters worden aangewezen. De vermindering van het stikstofgebruik bij het afschaffen ven de derogatie veehouderij, en conform de N-ntraatrichtlijn en de Waterwet en het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouw Beleid heeft voor 2023 consequenties voor de vollegrondteelten en het gebruik van bestrijdingsmiddelen. De transitie van de landbouw stagneerde in een juridsich en politiek moeras en de overheid kreeg er in 3 jaar modderen samen met de provincies en de boeren nog geen greep op. In het Essay over geschiedenis landbouw lezen we er meer over.

Hub is gehuwd met Marleen Wolters, die lange tijd in een electra- groothandel resp. bij kledingwinkel Ansons en de Bijenkorf werkt, en vrijwilliger is op de basisschool. Marleen is praktisch, creatief en sportief en zorgt voor het thuisfront. Ze voedt grotendeels de kinderen op en houdt het gezin draaiende en is actief in de leesgroep en de MR van de basisschool. Ze is naast haar werk lange tijd mantelzorger voor haar ouders. Het gezin heeft twee volwassen dochters: Heleen en Marjan, die in Oosterhout Middelbaar Onderwijs volgen en Veehouderij en Marketing resp. Economie en Talen studeren. Zij werken in het bedrijfsleven PAVO en ZLTO, en in dienstverlening/het onderwijs CFS en Gemeente R’dam en bij Hogeschool Rotterdam. Hub en Marleen wonen in Wageningen resp. in Venlo-Blerick en Haelen Nunhem en vanaf 1986 in Oosterhout Noord-Brabant. 

De persoonlijke belangstelling van Hub gaat vooral uit naar de geschiedenis o.a. van de landbouw en de huidige ontwikkelingen. Een bijzondere belangstelling geniet het Overkwartier van Gelre, en het Ambt Montfort met de stad Roermond als hoofdstad. Op de basisschool en het voortgezet onderwijs in Nederland leer je weinig over de eigen regio resp. de Limburgse taal, het Hertogdom van Gelre, of over de geschiedenis van Limburg en over de landbouw. Dat komt omdat de voorkeur in het onderwijs in Nederland gericht is op Holland, en het AVO-onderwijs en niet op Beroepsonderwijs, dat leren en werken verbindt. Maatgevend is de historie van Holland, Utrecht, Zeeland en niet de Oostelijke en Zuidelijke Nederlanden of de voormalige koloniën. Van Gelre met zijn complexe historie of van de provincie Limburg, die er lange tijd niet echt bij hoorde in Nederland, leer je weinig dat relevant is. Brabant, Limburg en de Koloniën waren lange tijd alleen wingewesten voor de Republiek der Zeven Provincien, of het Koningkrijk Nederland en er viel blijkbaar weinig boeiends te vertellen of men wist er niets van. Naast de Heemkunde- en Genealogieliteratuur is er sinds 2000 sprake van een herleving van de Geschiedenis van Gelre en van Limburg, en de positie van de Limburgse taal. De kolonies Nederlands Indië en Suriname en hun inwoners krijgen eindelijk de verdiende aandacht na het trauma van de verloren oorlog in Indië en het mislukken van de staat Suriname. Zelfs de verzwegen slavernij en de uitbuiting in de koloniën wordt inmiddels na 70 jaar bespreekbaar.

Er is in de loop van de jaren door de auteur informatie verzameld om de stamreeks van Pol/Poll te kunnen maken: Zie Hoofdstuk 5 met de stamreeks van Pol/Poll. In de negentiger jaren zijn de eerste gegevens over de familie van Pol/Poll en over de geschiedenis van de streek verzameld en opgeschreven, Er was toen weinig tijd beschikbaar om verder te zoeken in ver afgelegen en sterk opgedeelde archieven. Na 2010 is de zoektocht verdiept en later is ook steeds meer via internet gezocht. Vanaf 2016 verschijnen meer scans van archiefstukken op internet zoals de archieven van de steden Venlo en Roermond, en van het archief van Graven en Hertogen van Gelre en Zutphen in Arnhem etc.

Over de familiegeschiedenis bleek vader Willem van Pol een gedegen en kritische informatiebron te zijn evenals schoonmoeder Lena Beckers en Wim Bongers, de van Pol familievorser in Roermond. Sinds 2010 is er meer archiefmateriaal bestudeerd en zijn de teksten van de hoofdstukken in de loop van de tijd geproduceerd. In de laatste fase van de zoektocht zijn de oudste teksten van Venlo resp. de Jaarrekeningen van Ambt Montfort en de Leenboeken van Gelre en de Schepenbank Montfort ter hand genomen. Er zijn opnieuw zeer oude van Poll’s en hun context gevonden.

Teksten zijn de verantwoordelijkheid van Hub van Pol. Rag Ririn was webmaster in Squarespace tot 2023 toen Anouk Denis van f2it die rol overnam voor de opmaak van internetpagina hubvanpol.com.

In de huidige tekst, ontbreken nog vele foto’s en afbeeldingen. Daar wordt nog aan gewerkt. Tevens zullen rond 2024 Beschrijvingen van gezinnen van de jongere generaties van Pol tussen 1850 en 1950 worden geplaatst in aparte hoofdstukken met een omnummering van hoofdstukken 8 tm 10. Teksten over latere generaties na 1950 zijn gemaakt maar zijn privacygevoelig en worden niet op internet gepubliceerd.

Voor kritiek, suggesties. correcties, verbetervoorstellen, aanvullingen, vragen en reacties staat de auteur open.

CONTACT

Reageer s.v.p. via Contact naar hvanpol@ziggo.nl